Το Δίκτυο NATURA 2000 και η προσφορά του στην ανάπτυξη της τοπικής οικονομίας

Στη δύσκολη οικονομική και κοινωνική περίοδο που διανύουμε, η προστασία και η διατήρηση των πολύτιμων υπηρεσιών των οικοσυστημάτων εντός των περιοχών του Δικτύου NATURA 2000 παρέχει σημαντικά οφέλη για την τοπική οικονομία και ένα ευρύ φάσμα ευκαιριών για την ενίσχυση της απασχόλησης και την ανάπτυξη φιλικών προς το περιβάλλον επιχειρηματικών δραστηριοτήτων. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να αμβλυνθούν οι παρανοήσεις σχετικά με το καθεστώς του Δικτύου NATURA 2000, έτσι ώστε οι παραγωγικοί φορείς και η τοπική κοινωνία της Κρήτης να κατανοήσουν και να υποστηρίξουν την πολιτική προστασίας της βιοποικιλότητας ως αφετηρία, και όχι ως εμπόδιο για την τοπική ανάπτυξη. Η συγκεκριμένη διαπίστωση αποτελεί το κύριο συμπέρασμα της 1ης Συνάντησης Εργασίας της Συμβουλευτικής Ομάδας Κοινωνικών Εταίρων (ΣΟΚΕ) με την Επιτροπή Συντονισμού του Έργου LIFE13 INF/GR/000188 με τίτλο «Οι οικολογικές υπηρεσίες, τα κοινωνικά οφέλη και η οικονομική αξία των υπηρεσιών των οικοσυστημάτων στις περιοχές NATURA 2000 στην Κρήτη» (LIFE Natura2000ValueCrete), η οποία πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη, 26 Νοεμβρίου 2014, στις εγκαταστάσεις της Έκθεσης του ΜΦΙΚ, στο Ηράκλειο. Το έργο LIFE Natura2000ValueCrete ξεκίνησε τον Ιούλιο του 2014 και υλοποιείται από το Πανεπιστήμιο Κρήτης – Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης (ΜΦΙΚ). Εταίροι στο έργο είναι η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Κρήτης – Γενική Δ/νση Δασών & Αγροτικών Υποθέσεων, Δ/νση Συντονισμού και Επιθεώρησης Δασών και η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, ενώ συγχρηματόδοτες είναι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή – Γενική Δ/νση Περιβάλλοντος και το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ).

Αντικείμενο του έργου είναι η υλοποίηση εκστρατείας περιβαλλοντικής ενημέρωσης του πληθυσμού που κατοικεί και δραστηριοποιείται εντός των περιοχών NATURA 2000 (αγρότες, κτηνοτρόφοι, κυνηγοί, επαγγελματίες του τουρισμού, υπάλληλοι δημόσιων υπηρεσιών και Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, εργαζόμενοι στα ΜΜΕ, μηχανικοί, μαθητές, φοιτητές, επισκέπτες), αλλά και του ευρύτερου πληθυσμού της Κρήτης για την περιβαλλοντική, οικονομική και κοινωνική αξία των οικοσυστημάτων εντός των περιοχών που έχουν ενταχθεί στο δίκτυο NATURA 2000.

Η ΣΟΚΕ απαρτίζεται από εκπροσώπους των κύριων παραγωγικών φορέων του πρωτογενή τομέα και του τουρισμού εντός των περιοχών του Δικτύου NATURA 2000 στη Κρήτη. Στην 1η Συνάντηση Εργασίας συμμετείχαν ο κ. Βασίλειος Σμπώκος Αντιδήμαρχος Ανωγείων και μέλος του Κτηνοτροφικού Συλλόγου Ανωγείων, ο κ.Μανώλης Βαρκαράκης, Πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Λασιθίου, ο κ.Ιωάννης Μπρόκος, Πρόεδρος του Κτηνοτροφικού Συλλόγου Λασιθίου, κ.Μανώλης Μανούσος, Αντιπρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Ηρακλείου, η κ.Λίλα Παπαδουράκη, Γενική Γραμματέας της Ένωσης Ξενοδόχων Ρεθύμνου, η κ.Πέπη Χατζημαρκάκη, Γραμματέας του Δ.Σ. της Ένωσης, o Καθηγητής του Παν.Κρήτης και Διευθυντής του ΜΦΙΚ, κ.Μωυσής Μυλωνάς, ενώ στη συνάντηση συμμετείχαν η Δρ.Μαρία Κοζυράκη Αν.Διευθύντρια, η Γεωργία Ξυλούρη και η Δέσποινα Σταματάκη από τη Δ/νση Συντονισμού και Επιθεώρησης Δασών της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης.

Το Δίκτυο NATURA 2000 δεν απαγορεύει καμία οικονομική δραστηριότητα, θέτει μόνο περιορισμούς και απαιτεί τροποποιήσεις στις περιπτώσεις όπου οι δραστηριότητες έχουν αρνητικό περιβαλλοντικό αντίκτυπο, χωρίς να θέτει σε κίνδυνο την τοπική παραγωγή και ανάπτυξη. Ταυτόχρονα, το Δίκτυο NATURA 2000 αποτελεί το τελευταίο καταφύγιο για την άγρια ζωή στην Κρήτη. Οι περισσότερες υπηρεσίες των οικοσυστημάτων διατίθενται δωρεάν, ενώ σε περίπτωση υποβάθμισής τους, το κόστος για την αποκατάστασή τους είναι τεράστιο. Η ανάπτυξη οικοτουριστικών επιχειρήσεων, η παραγωγή και τυποποίηση βιολογικών αγροτικών και κτηνοτροφικών προϊόντων, η ανάγκη για εξειδικευμένο προσωπικό σε δράσεις διαχείρισης, εντάσσονται στο ευρύ φάσμα ευκαιριών για ενίσχυση της τοπικής αγοράς εργασίας που παρέχει η ένταξη μιας περιοχής στο Δίκτυο NATURA 2000, ενώ ταυτόχρονα διασφαλίζεται η βιώσιμη διαχείριση των φυσικών πόρων. Επιπλέον, η προστασία και διατήρηση του φυσικού τοπίου αποτελεί από μόνο του ένα τουριστικό προϊόν, που προσελκύει επισκέπτες όλο το χρόνο.

Οι εκπρόσωποι των παραγωγικών φορέων που συμμετείχαν στη συνάντηση συμφώνησαν να υποστηρίξουν την υλοποίηση του έργου LIFE Natura2000ValueCrete, καθώς και θεσμούς και πολιτικές που θα ενεργοποιήσουν τα αντισταθμιστικά οφέλη από το οικολογικό Δίκτυο NATURA 2000. Η επόμενη συνάντηση εργασίας θα πραγματοποιηθεί στο 1ο εξάμηνο του 2015, ενώ επικοινωνία θα υπάρχει σε τακτική βάση με όλα τα μέλη της ΣΟΚΕ. Η ενημέρωση για το έργο και τους στόχους του θα επεκταθεί και σε άλλους παραγωγικούς φορείς του πρωτογενή τομέα και του τουρισμού που δραστηριοποιούνται εντός των περιοχών του Δικτύου NATURA 2000 στην Κρήτη, οι οποίοι δεν κατόρθωσαν να παραβρεθούν στη 1η συνάντηση εργασίας του LIFE Natura2000ValueCrete.