GR4330003 - Κουρταλιώτικο φαράγγι - Μονή Πρέβελη - Ευρύτερη περιοχή
Χάρτης
Φωτογραφίες της περιοχής
Ποιότητα
Η περιοχή βρίσκεται στη νότια Κρήτη και περιλαμβάνει το φαράγγι και την ευρύτερη περιοχή του Κουρταλιώτη, ενός στενού ποταμού μόνιμης ροής με χαλικώδη και πετρώδη κοίτη. Ο Κουρταλιώτης πηγάζει από τα κεντρικά της Περιφερειακής Ενότητας Ρεθύμνου και εκβάλλει στα νότια παράλια, περνώντας από την περιοχή της Μονής Πρέβελη (Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου και Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου), σχηματίζοντας το ομώνυμο φαράγγι (Κουρταλιώτικο). Οι μεγαλοπρεπείς βραχώδεις πλαγιές του φαραγγιού φθάνουν τα 600 μ. και είναι γεμάτες ανοίγματα και σπηλιές όπου ζουν σημαντικά είδη πανίδας. Το Κουρταλιώτικο φαράγγι ξεκινάει από το χωριό Κοξαρέ και ρέει ανάμεσα στα βουνά Κουρούπα (984 μ.) και Ξηρό Όρος (904 μ.).
Οι κύριες ανθρώπινες δραστηριότητες στην περιοχή είναι αγροτικές. Το καλοκαίρι υπάρχει τουριστική δραστηριότητα στην παράκτια ζώνη.
Το φοινικόδασος που υπάρχει στην περιοχή είναι το δεύτερο σε μέγεθος δάσος φοίνικα στην Κρήτη. Έπειτα από προσπάθειες που επικεντρώθηκαν στην προστασία της φυσικής αναβλάστησης με την απομάκρυνση της πίεσης που ασκούν η βόσκηση και το ποδοπάτημα μετά τη μεγάλη πυρκαγιά του 2012, οι υπηρεσίες του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (τέως Υ.ΠΕ.Κ.Α., νυν ΥΠ.Α.Π.ΕΝ.), σε συνεργασία με την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Κρήτης, προχώρησαν στη φυσική αναγέννηση της περιοχής. Άλλες σοβαρές απειλές για την περιοχή αποτελούν τα στερεά και υγρά απόβλητα, η βόσκηση, το κυνήγι, η υπερεκμετάλλευση νερού για άρδευση και η επέκταση των καλλιεργειών.
Άλλα χαρακτηριστικά
Το Κουρταλιώτικο φαράγγι μαζί με την ευρύτερη περιοχή διαθέτουν σπάνια φυσική ομορφιά και μια μεγάλη βιολογική ποικιλομορφία. Ο Κουρταλιώτης ποταμός είναι ένα από τα λίγα υδάτινα συστήματα στην Κρήτη με μόνιμη παροχή νερού. Είναι ένα μέρος που περιλαμβάνει μια σπάνια φυσική ομορφιά και μια μεγάλη βιολογική ποικιλομορφία που προσδίδει μεγάλη οικολογική και αισθητική σημασία για την Κρήτη αλλά και τη Μεσόγειο. Συγκεκριμένα, τα κύρια χαρακτηριστικά που συνδυάζει είναι: 1) Το δάσος Phoenix theophrastii, που είναι το δεύτερο μεγαλύτερο φυσικό φοινικόδασος στην Κρήτη. Επίσης, το P. theophrastii είναι ένα από τα δύο ιθαγενή είδη φοίνικα στην Ευρώπη. 2) Η ποικιλία των βιοτόπων, με την πολύ καλά δομημένη βλάστηση και σε ένα πολύ καλό επίπεδο διατήρησης. 3 )το ποτάμι Κουρταλιώτης είναι ένα από τα λίγα συστήματα γλυκού νερού με διαρκή ροή στην Κρήτης. 4) Η παρουσία σημαντικών ειδών πουλιών όπως είναι τα: Gyps fulvus, Falco tinnunculus, Falco respectivus, Ptyonoproque rupestris αλλά για είδη που διαβιούν σε ορεινές περιοχές και θαμνότοπους, όπως ο γυπαετός (Gypaetus barbatus). Άλλωστε η περιοχή είναι μια από τις σημαντικότερες περιοχές με πτηνά της Ευρώπης. 5) Ολόκληρη η περιοχή, με το παλιό μοναστήρι της Πρεβέλης είναι ένας πολύ σημαντικός ιστορικός και αρχαιολογικός χώρος.
Πέρα από την παρουσία του φοίνικα του Θεόφραστου (Phoenix theophrasti), στα κάθετα βράχια των φαραγγιών αναπτύσσεται ο δίκταμος (Origanum dictamnus). Κατά μήκος των ρεμάτων κυριαρχεί παρόχθια βλάστηση, ενώ η παραλία καλύπτεται από αλόφυτα.
Τεκμηρίωση
1) Kypriotakis Z. Unpublished data. [3.3.]
2) Patras University - Ministry of Environment, Physical Planning and Public Works. 1988. (Work Team: Economidou E. et al) Entopismos kai meleti ton ygroviotopon kai allon simantikon gia tin ornithopanida viotopon tis Kritis (Localization and study of wetlands and of other important for the birdfauna biotopes of Crete). Final report, Vol. 1, Patra. p. 384.
3) Kypriotakis Z. & G. Tsiourlis. Vegetation map of Crete. Unpublished data.
4) Prefecture of Rethimno. 1986. Eisigitiki ekthesi gia tin axiopoiisi tis liminis Preveli (Intoductory report for the development of teh lake of Preveli).
5) Georghiou K. 1995. Checklist of Endemic, Rare and Threatened Plants of Greece. Draft. University of Athens. (3.3, 3.4, 4.2)
6) Morgan V & C. Leon. 1992. Datasheets of Flora species for revision of Appendix I of the Bern Convention. Volume IV. endemic taxa of Cyprus, Greece and Turkey Nature and environment. Nature and Envrionment. No 63 p. 106. Council of Europe, Publishing and Documentaion Service, Strasbourg. (3.2.g.)
Αναφορά: Natura 2000 φόρμα δεδομένων (αγγλικά), έκδοση βάσης 7 Φεβ 2014