GR4340006 - Λίμνη Αγυάς - Πλατανιάς - Ρέμα και Εκβολή Κερίτη - Κοιλάδα Φασά
Χάρτης
Φωτογραφίες της περιοχής
Ποιότητα
Η προστατευόμενη αυτή περιοχή βρίσκεται στο βορειοδυτικό άκρο της Κρήτης, δυτικά της πόλης των Χανίων. Το παράκτιο τμήμα της περιλαμβάνει την αμμώδη παραλία του Πλατανιά και τις εκβολές του ποταμού Κερίτη. Στην ενδοχώρα, τα όριά της ακολουθούν τον ποταμό Κερίτη και περιλαμβάνουν την τεχνητή λίμνη της Αγυάς. Παρόλο που δεν είναι φυσική λίμνη, η Αγυά υποστηρίζει μεγάλη ποικιλία από υγροτοπικές κοινότητες, αποτελώντας ίσως την πλουσιότερη στην Κρήτη. Η υδρολογική λεκάνη της λίμνης είναι διαφορετική από αυτήν του Κερίτη, αν και τροφοδοτείται από κάποιες υπόγειες πηγές του στα δυτικά, και περιλαμβάνει τις πλαγιές βόρεια του Βαθύπετρου. Όσον αφορά στον Κερίτη, μόνο το τελευταίο τμήμα του (μετά τη λίμνη) έχει συνεχή παροχή νερού. Στα νότια, η περιοχή συνορεύει με την κοιλάδα του Φασά, πιθανόν την πιο υγρή κοιλάδα της Κρήτης. Η λίμνη της Αγυάς ήταν βάλτος προτού η ΔΕΗ τη μετατρέψει σε τεχνητή λίμνη για την παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας. Πλέον, το εργοστάσιο της ΔΕΗ δεν λειτουργεί, ενώ στη δυτική της πλευρά η Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης και Αποχέτευσης Χανίων (Δ.Ε.Υ.Α.Χ.) έχει κτιριακές και τεχνολογικές υποδομές. Οι χρήσεις γης στην παράκτια ζώνη είναι κυρίως τουριστικές, καθώς η παραλία του Πλατανιά αποτελεί δημοφιλή τουριστικό προορισμό. Στο υπόλοιπο τμήμα αναπτύσσονται κυρίως αγροτικές δραστηριότητες. Τα τελευταία χρόνια, τα αρδευτικά έργα της περιοχής έχουν μειώσει το μέγεθος της Αγυάς, η οποία έχει γίνει βάλτος σε πολλά σημεία. Επιπλέον απειλή αποτελεί η οικιστική ανάπτυξη γύρω από τη λίμνη. Προτεραιότητα, εξάλλου, είναι η θέσπιση περιορισμών στη μεγέθυνση της τουριστικής δραστηριότητας στις εκβολές του Κερίτη και στον Πλατανιά. Ο μοναδικός πληθυσμός της φτέρης Woodwardia radicans στην Κρήτη απειλείται από την τοπική αγροτική ανάπτυξη.
Άλλα χαρακτηριστικά
Η ποιότητα και η υψηλή αξία της περιοχής έγκειται στην ύπαρξη των επιφανειακών νερών, τα οποία είναι γενικά περιορισμένα στην Κρήτη, στον σπουδαίο ρόλο των υγροτοπικών συστημάτων στην υδάτινη ισορροπία και τη βιοποικιλότητα του νησιού, καθώς και στη σημασία των υγροτόπων ως σταθμοί μεταναστευτικών πουλιών. Οι εκβολές του Κερίτη καλύπτονται κυρίως από καλάμια Phragmites australis, ενώ στην εκβολική παραλία υπάρχουν αμμοθίνες που κυριαρχούνται από Ammophila arenaria. Στα νερά της λίμνης της Αγυάς συναντάμε τα υφυδατικά είδη Potamogeton luceus, Potamogeton trichoides και Callitriche cophocarpa. Δυτικά της Αγυάς υπάρχουν δύο μεγάλες συστάδες από ευκάλυπτους (Eucalyptus camaldulensis) και πεύκα (Pinus brutia). Η κοιλάδα Φασά χαρακτηρίζεται από γραμμικά υγροτοπικά συστήματα ιδιαίτερα ανεπτυγμένα. Στο επάνω τμήμα της κοιλάδας, κατά μήκος του ποταμού, υπάρχουν τύποι βλάστησης Brachypodio-Hololschoenion. Στις απότομες σχιστολιθικές πλαγιές συναντούμε τον τύπο Acrocladio-Adiantetum και πολλά σπάνια βρυόφυτα. Οι φτέρες καλύπτουν το 3% της περιοχής, με εξαίρετη αντιπροσωπευτικότητα και καλή διατήρηση. Η κοιλάδα του Φασά είναι ο μοναδικός υγρότοπος στην Ελλάδα και ένας από τους λίγους της Ευρώπης που φιλοξενεί το κινδυνεύον είδος φτέρης Woodwardia radicans. Η περιοχή της λίμνης της Αγυάς είναι σημαντικός τόπος για τα μεταναστευτικά και διαχειμάζοντα υδρόβια και παρυδάτια πουλιά. Σημαντικά είδη είναι ο λευκοτσικνιάς (Egretta garzetta) και η βαλτόπαπια (Aythya nyroca). Ακόμη, η παρουσία του ενδημικού είδους σαύρας Podarcis cretensis είναι σημαντική. Τέλος, η παραλία του Πλατανιά αποτελεί περιοχή ωοτοκίας της θαλάσσιας χελώνας (Caretta caretta).
Τεκμηρίωση
1) Patras University - Ministry of Environment, Physical Planning and Public Works. 1988. (Work Team: Economidou E. et al) Entopismos kai meleti ton ygroviotopon kai allon simantikon gia tin ornithopanida viotopon tis Kritis (Localization and study of wetlands and of other important for the birdfauna biotopes of Crete). Final report, Vol. 1, Patra. p. 384.
2) Kahman 1959. Beitrag zur Kenntnis der fledermausfauna aus der Inseln Kreta. Saugetierk. Mit. 7: 153-157.
3) Ministry of Environment Physical Planning and Public Works. 1990. (Work Team: A. Legakis et al). Erevnitiko programma. Meleti ton akton tis kritis pou parousiazoun oikologikes diatarahes (Research Programme. Study of the coasts of Kriti that present ecological disturbances). Dept. of Biology. University of Crete, p. 228.
4) Turlad N.J., Chilton L. & Press J.R. 1993. Flora of the Cretan area. Annotated checklist & atlas. p.439.
5) Pohle 1952. Uber fledertieze von Kreta. Z. Saugetierk. 17(1): 14-20.
6) Morgan V & C. Leon. 1992. Datasheets of Flora species for revision of Appendix I of the Bern Convention. Volume II. Non-endemic and endemic taxa of Austria, Germany, Hungary, Norway and the United Kingdom. Nature and environment. Nature and Envrionment. No 61 p. 162. Council of Europe, Publishing and Documentaion Service, Strasbourg. (3.2.g., 4.2)
7) Gradstein S.R. & J.H. Smittenberg. The Hydrophilous vegetation of Western Crete. Vegetatio 34:65-86, 1977.
8) Georghiou K. 1995. Checklist of Endemic, Rare and Threatened Plants of Greece. Draft. University of Athens. (3.3, 3.4, 4.2)
Αναφορά: Natura 2000 φόρμα δεδομένων (αγγλικά), έκδοση βάσης 7 Φεβ 2014