GR4340004 - Έλος - Τοπόλια - Σάσαλος - Άγιος Δίκαιος
Χάρτης
Φωτογραφίες της περιοχής
Ποιότητα
Το τμήμα αυτό του νησιού (δυτική Κρήτη) είναι ορεινό. Η προστατευόμενη περιοχή περιλαμβάνει το φαράγγι των Τοπολίων, τον ποταμό Τυφλό, που πηγάζει από το όρος Άγιος Δίκαιος (1.008 μ.) και ρέει προς τα κάτω μέσα από το φαράγγι, την ανατολική πλευρά και την κορυφή του βουνού Κουτρούλη (1.071 μ.), τα χαμηλότερα βουνά Ψηλό Κεφάλι (905 μ.), Όξω Κοπρούλα (695 μ.), Βιτσίλαγκος (683 μ.) και Σελάκια (573 μ.), καθώς και τους οικισμούς Σάσσαλο και Μυλωνές. Το πολύ γνωστό σπήλαιο της Αγίας Σοφίας βρίσκεται στο κέντρο περίπου της έκτασης.
Οι κύριες χρήσεις γης είναι αγροτικές-κτηνοτροφικές. Οι ελαιώνες καταλαμβάνουν ένα ευμέγεθες τμήμα της περιοχής.
Η ανεξέλεγκτη βόσκηση, το παράνομο κυνήγι και οι πυρκαγιές αποτελούν μόνιμους κινδύνους για την περιοχή.
Άλλα χαρακτηριστικά
Η περιοχή περιλαμβάνει σημαντικούς για την ορνιθοπανίδα βιοτόπους, εκτάσεις με ενδημικά φυτικά είδη, σημαντικά σπήλαια με στενοενδημικά ασπόνδυλα, φαράγγια, τρεχούμενα νερά και σπάνιες φυτοκοινωνίες. Η ορεινή βλάστηση είναι κυρίως φρυγανική, κυριαρχούμενη από θαμνώνες αστιβίδων Sarcopoterium spinosum, θυμαριών Coridothymus capitatus, Calicotome villosa και αλαδανιών Cistus creticus. Υπάρχουν επίσης θαμνώνες και δενδρώδεις σχηματισμοί από σκίνους και χαρουπιές. Πολλά ελληνικά και κρητικά ενδημικά είδη της χλωρίδας εντοπίζονται στο βουνό Άγιος Δίκαιος και στο φαράγγι των Τοπολίων (χασμοφυτική βλάστηση). Η περιοχή του Έλους και των Τοπολίων είναι οικολογικά σημαντικές για τα σπάνια στη νότια Ελλάδα δάση καστανιάς (Castanea sativa) και τα μακκί από κουμαριές (Arbutus unedo). Οι ενδημικές κενταύριες (Centaurea argentea και Centaurea redempta), δύο σπάνια φυτά, βρίσκονται στο βουνό Άγιος Δίκαιος και στην περιοχή των Τοπολίων. Η περιοχή είναι πλούσια σε κρητικά ενδημικά σαλιγκάρια. Πολλά από αυτά εμφανίζονται μόνο στη δυτική Κρήτη, π.χ. το Cochlostoma cretense. Επίσης, περιλαμβάνει σημαντικά σπήλαια με στενοενδημικά ασπόνδυλα. Αρπακτικά πουλιά όπως ο χρυσαετός (Aquila chrysaetos), ο γυπαετός (Gyapetus barbatus) και τα όρνια (Gyps fulvus) αναπαράγονται στο βουνό Κουτρούλης, ενώ ο πετρίτης (Falco peregrinus), ο σφηκιάρης (Pernis apivorus) και ο μαυροπετρίτης (Falco eleonorae) διαβιούν ή περνούν από την περιοχή.
Τεκμηρίωση
1) CORINE Information System. European Environment Agency. CORINE, Biotopes, 1991.
2) Ekonomidou E., 1988. Entopismos kai meleti ton ygroviotopon kai allon simantikon gia tin ornithopanida viotopon tis Kritis (Location and study of wetlands and of other important for Avifauna biotopes of Crete). Final Report. Volume 1. Patras University - Ministry of Environment, Physical Planning and Public Works.T
3) Grimmet R.F.A. & Jones, (Compilers) 1989 : Important Bird Areas in Europe (ICBP), Technical publication no 9.
4) Hellenic Ornithological Society, 1994 : Simantikes Periohes gia ta Poulia tis Elladas
5) Karandeinos, M. (ed.). 1992. To Kokkino Vivlio ton apeiloumenon spondylozoon tis Elladas (The Red Data Book of threatened vertebrates of Greece). Hellen. Zool. Soc. & Hellen. Orn. Soc. p. 373.
6) Kypriotakis, Z. : unpublished data.
7) Legakis A. (Editor), 1995 : Apeiloumena, Prostateyomena kai Endimika eidi Zoon tis Eladas. Zoologiko Mouseio, Tm. Viologias, Pan. Athinon.
8) Martens, J. 1967 : Plecotus austriacus (Fischer) auf Kreta mit Bermerkumgen zu weiteren Arten (Mammalia, Chiroptera). Bonn.zool.Beitr. 18(3-4) : 253-362
9) Pieper H., 1976 : Zur Verbreitung einiger Kleinsaeuger auf Kreta. Z.Saeugetierk. 41 : 274-277.
10) Pieper H., 1977 : Fledermaeuse aus Schleiereulen-Gewoellen von der Insel Kreta. Z.Saeugetierk. 42(1) : 7-12.
11) Senglet, A. 1971 : Notes sur les Pholcidae (Arachn.) de Grece. Mitt.schweiz.ent.Ges. 44(3-4) : 345-359.
12) Turland N.J., Chilton L. & Press J.R., 1993 : Flora of the Cretan area. The Natural History Museum, London : HMSO.
13) Valakos, E. Unpublished data.
14) Vardinoyannis K., 1994. Biogeografia ton cherseon malakion sto notio nisiotiko aigaiako toxo (Biogeography of land snails in the south Aegean arc). Ph.D. Thesis. Univerity of Athens.
15) Wettstein O. 1953 : Herpetologia aegaea. Sber.oest. Akad. Wiss. math.- naturw. Kl.Ab. I 162(9-10) : 651-833.
16) Georghiou K. 1995. Checklist of Endemic, Rare and Threatened Plants of Greece. Draft. University of Athens. (3.3, 3.4, 4.2)
17) Natural History Museum of Crete, Conservation of Gypaetus barbatus in Asfendou-Kallikratis (under evaluation)
Αναφορά: Natura 2000 φόρμα δεδομένων (αγγλικά), έκδοση βάσης 7 Φεβ 2014